14 Temmuz 2014 Pazartesi

İçme suları üzerine ... biraz ezber bozalım !

Bir kolalı içecek firmasının çıkardığı içme suyu ile ilgili olarak karalama amaçlı tarafıma gelen bir zincir e-posta iletisine verdiğim, biraz ezber bozan bir yazı... 
... içme suyu hakkında bildiğiniz her şeyi unutun ya da tekrar gözden geçirin.... 
... Fw. edilen bu iletinin içeriğindeki birçok noktaya katılmadığımı nedenleri ile açıklamak isterim... sağlığını düşünen varsa taaaa aşağı kadar okusun, diğerleri hemen silebilir...:))

1- Bu ileti salt ABD-İSRAİL karşıtlığı amacı ile yapılmıştır, Konu yanlış ele alınmıştır.Siyaset ile ticaret iç içe geçmiştir...Amaç sağlık uyarısı değil, siyasi uyarı olmuş... bu iletinin altında marka rekabeti bile olabilir... yazanın derdi halk sağlığı falan değil ....!!! körü körüne kavga...!!! 

2- Aslında en tehlikeli içme suları ve sağlığa aykırı olabilecek sular doğal kaynak sularıdır. 
Neden ? ;  Kaynak ruhsatına esas olan " Kimyasal Analizler " yılda bir kez " usülen " yapılır... zaten ilk seferde yapılan analiz bile kuşkuludur... zira o ruhsatların alımındaki biçimler (!) bellidir...tiyatro, daha resmi analize gidecek örneğin hazırlanmasıyla başlar:))) başka kaynağa ait sular bile gidebilir... aslında istense suyun elektrik iletkenliği değerlerinden su örneğinin parmak izi bile çıkar.

Gerçek ve doğru olduğunu varsaysak bile yılda bir kez yapılan kimyasal analizden sonraki değişikliği saptamak olanaklı değildir. Analiz sonuçları alındıktan tarihten sonraki kimyasal değişikliklerin sonuçlarına kim ve nasıl katlanacaktır..? Yasaya bağı yönetmelikler bellidir... her şey yasal dır... kimseye hesap sorulamaz...detayları anlatsam buraya sığmaz... 

3-Doğal Kaynak suları geniş bir kavramdır. Yüzeyden yoğunca beslenen yeraltı rezervuarlarına sahip kaynakların mevsimlere bağlı dönemsel kimyasal değişiklikleri söz konusudur...çevre etkisinden kaynaklanan kimyasal yapı değişmektedir...kaynak sahibi ideal kimyasal yapının olduğu dönemde kaynak ruhsatı almış olabilir...( büyük bir ihtimalle öyle olmuştur ! siz olsaydınız ne yapardınız :)) 

4-Doğal Kaynak Sularının yer altındaki kimyasal kontrolü mümkün değildir, yer üstüne çıkan suyun ambalajlanması öncesinde yalnızca ( yönetmelik gereği olarak ve usülen ) aylık bakteriyolojik muayene gerçekleştirilmektedir... ( o da analize giden su özel olarak hazırlanır ve saklanır ) Ülkemizdeki içme suyu firmalarının dolum tesislerinde ( neredeyse %99 unda ) laborant, laboratuar sadece kağıt üzerindedir. 

Dağ başında çalışanlarına personel lojmanı olan kaç kaynak vardır :))  sadece dolum yapacak ve belli bir seviyede teknik bakım atelyesinin dışında bir şey yoktur ( o da belki ) Zaten personelde yerel köylülerden temin edilir, kaba işlerde kullanılan ucuz emek sahipleridir. ( ya da yabancı kaçak işçilerdir ) ...su firmalarının tanıtım broşürlerinde yer alan laboratuar ve laborantlar bir " sahne " dir... 

5-Bardağınıza konacak suyunu güvenle içebileceğiniz " doğal kaynak suyu " markası bir elin parmaklarından bile azdır... hem suyun kimyasal yapısından, hem dolum tesisinin hijyeninden, hemde dolum yapılan ambalajların hijyeninden ayrı ayrı söz etmemiz buraya sığmayacak kadar geniş bir konudur... 
....şunu bilelim  yeter... 
" bir kaç Markanın dışında özellikle " 19 Lt.Damacana Ambalajlı içme suyundan uzak durun, evinize, işyerinize sokmayın... bazı tüketiciler boşalan bu damacanaların içine suda başka her şey koymaktadırlar... mazot-benzin,turşu, ayrana razı olun... içine işenmiş damacanalar gördüm... tesisin yerel bayiden dönen boş damacana giriş bölümünde, damacana yıkanmadan önce " koku sensörü " yok ki...:)) ama ABD de var...:)))  kahrolsun amerika...!!! 
......diyeceksiniz ki...peki hangi marka ? ... 
... bunu söyleyemem kimsenin reklamını yapacak değilim... 
... ama size bir ciddi ip ucu ; 
... markanın ticari ve mali risklerine bakın, büyük markanın büyük riski vardır...yüzbinlerce lira yatırım yaptığı ve imajına harcadığı parayı ...%3-5 işletme maliyetinden kısmak için sokağa atamaz...diğer firmaların batma riski yoktur, çünkü markaları zaten marka değildir... 
...sağlık bakanlığı ilgili birimleri dolum tesisini kapatırsa kapatsın, yarın karşınıza " öz bilmemne su " olarak çıkar... bir daha kapatılır " en hakiki bilmemne su " olarak çıkarlar...belki de bu işi ballı börek gören bir salak yatırımcı bulup kaynağı satarlar...:))) ( çünki küçük ve orta ölçekli kaynak suyu işletmeciliği hep zarar eden bir iştir...dışarıdan göründüğü gibi değildir...) bu seferde aynı tesisten çıkan " kötü nitelikli su " bu kez de karşınıza " gakkaragukguk su " markasıyla çıkar...tesis aynı...su aynı...risk aynı...:))) 

6- Dünya içme suyu pazarının neredeyse %70 inden fazlası " işlenmiş su " dur. Dünyanın en güvenli içme suyudur ( doğal kaynak suyuna göre ) ... mali yatırım miktarı bu iletide yazıldığı gibi basit bir iş değil... yeraltından artezyenle suyu çıkartarak, ya da göllerden pompa ile tesise çekerek suyu temin et.... içine bir şeyler koy, sat değildir...

Doğal kaynak suyu işleme-işletme tesislerinden daha fazla yatırım gerekir...en azından ciddi yatırım gerektirir ... 

...süreç şudur... yer altından ya da gölden herhangi bir suyu alırsınız, isterse içinde ( veba olsun ) :))) bu su önce her türlü arıtmadan geçer... hem mikrobiyolojik filtreler, hem de kimyasal filtreler... partikül tutucular zaten olmazsa olmaz. 
...suyun içindeki tüm bileşenleri alınır... Kalsiyum Demir, Manganez...vb...hepsi alınır...geriye akü suyu gibi saf bir su kalır... bildiğimiz orandaki H ile O kalır... sonra bu suyun içine içinde bulunulan ülkenin gıda kodeksine göre " yalnızca olması gereken mineraller, elementler gerektiği kadar konur " ... ... ne fazla, ne eksik...standart...hep aynı ... 
... yağmur yağdı kaynak suyu bozuldu, tadı değişti, kuraklık oldu suyun yapısı değişti gibi dışsal etkenlerin hiçbirisi yok...mikrobiyolojik ve kimyasal açıdan sıfır risk... ( dolum sırasında ve tüketim aşamasındaki bulaşmalar hariç ) 

... kimyasal yapısı, her ülkenin içme suyu kodeksine uygun olarak düzenlenir...örneğin ; ABD de yada Fransa da mangan miktarı .005 ml./ lt olması gerekiyorsa o kadar mangan konur ya da konmaz... Kalsiyum için bizim içme suyu standartlarımız ne demişse içine o kadar kalsiyum eklenir... hangi kalsiyum... biraz önce suyun içinden alınmış kalsiyum...bunları çok kabaca ve hayali sayılarla verdim...merak eden google amcaya sorgulattırabilir... 2 sn. de bulabilirsiniz...

İşlenmiş sular 365 gün 6 saat imalatın her aşamasında kontrol altında üretilmiş sulardır...Kaynak suları ise yılda bir kez yapılan (!) kimyasal kontroller ile kontrol edilir... 

... örneği somut vermek için ...hadi bir marka vereyim...Niksar AYVAZ suyu... 
bu su uzun yıllardan beri herkesin güvenerek beğenerek içtiği bir su markasıdır... gayet de güzeldir... dolum tesisi de eh... ortalamanın üzerindedir...bu markanın geçtiğimiz yıllarda başına bir şey geldi... basında bir haber ; 
" ....Niksar AYVAZ suyu halk sağlığına aykırı nedenlerden dolayı kapatıldı...." haber bu kadar basit... 
...gitti kaynak... kapandı... şimdiiiii... gazeteci haber üzerine yorum yapamaz... haber bu ...yazdı gitti... marka karalandı... fakat gerçek ne ? ... 
...evet...kısmen doğru...olay şöyle gelişiyor; 
...yeraltı suları da aynı yüzey suları gibi kayaların, toprağın içinden geçiyor yeraltı rezervuarlarına doluyor, orada suya ait benzersiz bir kimlik oluşuyor... rezervuardan taşınca da basınçla da uygun bir yerden yeryüzüne çıkıyor...kaynıyor... kaynak suyu oluyor... 
... pekala...
... nehirlerin, derelerin nasıl yatak, yol değiştirdiğini bilenler bilir... yeraltı suları da aynen böyle davranır...500 sene bu taraftan geçmiş... geçen sene deprem olmuş, tektonik hareket sonucu yer altında kırılmalar, yarılmalar olmuş veya yatağı doğal süreç ile aşınmış daha kolay bir yol bulmuş oradan geçmiş...
... daha önce kireçli bir araziden geçerken...şimdi siyanürlü bir araziden geçmiş...( basitçe anlatıyorum özür dilerim ) ne oldu ? güzelim kaynak suyu, doğal kaynak suyu gitti yerine zehirli su geldi...Markanın ne kabahati var ? ...Allahın suyu değilmi ? ... 

...Hani o yılda bir kez yapılan kimyasal muayenelerden birinde, suyun içinde olmaması ya da kabul edilebilen sınırlar içinde olması gereken bir element gıda kodeksimize göre fazla çıktı.... ülkemizdeki doğal kaynak suları yönetmeliğine aykırı, dolayısı ile insan sağlığına aykırı.... vurun abalıya, kapat gitsin... 

...oysaki dolum-işleme tesisinde yapılacak bir düzenleme bu düzeltilebilirdi... öyle de yapıldı...olmaması gereken elementi tutacak filtre kondu... olmaması gereken element ortadan kaldırıldı. Tesis tekrar açıldı...satışa devam...ama risk diğer kaynak suyu işletmelerinde olduğu gibi ....başkaca elementler açısından sürüyor...neden ? çünki tesislerimizde her an bu denli kimyasal testler yapılacak diye laboratuar şartlarını oluşturacak bir yönetmelik yok...:))) zaten tesiste laborant yok, varsa da kağıt üzerinde var... diploması tesisin laboratuarında asılı, iş yeri bordrosunda var... ayda bir ya da iki kez kez gelir proses sırasında (!) aldığı örnekleri analiz ederek... üretime devam ya da ürünün imhasına karar verir... hangi kaynağın laboratuar testlerinin sonucunda tonlarca suyun uygunsuzluğu görülüp te imha raporu verilmiş ... yarın başka bir şey ortaya çıkabilir...:))) 

......offf... hangi arkadaş bu iletiyi yazdı bilmiyorum ama... bir şeyi araştırarak yazsaydı, yazıyı yazdığını söylediği prof. (!) un sözlerinin ( belki de böyle birisi yok ) doğru olmadığını öğrenirdi...

7- Burada pek fazla anlatmak istemediğim " damacana hijyeni " konusuna girmiyorum...bu konu bu yazımı bir bu kadar daha uzatır... uzak durun yeter... damacananın imal edildiği kimyasal bileşenlerden, dolum koşulları, dolum sonrası koşulları,( nakliye, depolama, müşteriye teslim aşaması) ve müşterinin damacanayı saklama koşulları... su sebilleri, su pompaları vb... her birisi en az ikişer üçer saatlik anlatım konusu.... 

...........sonuç........ 
1-Birkaç ciddi markanın dışında 19 lt.damacana su içmeyin,içmeyin ... 
2-Su sebillerinden ( dispenserlerden ) asla su içmeyin,evdeki su pompalarınızı ayda bir sökerek uygun dozda çamaşır suyu kullanarak temizleyin, ... hepsi mikrop yuvasıdır.. hatta mikrop üretme çiftliğidirler ... 
3-Su içecekseniz her zaman ciddi markaların pet ambalajlı sularını için, evinize de 5 lik 10 luk ambalajlı olanlarını alabilirsiniz... 
4-Doğal kaynak suyu yerine " işlenmiş suları " tercih edin... bırakın birileri ABD - İsrail kahrolsun muhabbeti yapsın... kimin markasını bulursanız o suyu için... kahrolsun bilmem ne de ! ama pis yada kötü suyu da zürriyetinize içtirmeyin. Siyaset ayrı şey sağlık ayrı şey... daha işin kötü niyetli hareketlere, dolum tesislerinin, kaynak noktalarının ( kaptajların )  sabotajlara karşı savunmasızlığı anlatmadım... o iş daha da facia olabilir.... 

Okur ödevi 1: Mısır piramitlerinde çalışan işçilere su yerine yalnızca bira verirlermiş...  neden ? 
Okur ödevi 2: Damacana adı nereden gelir ? damacana neden yaklaşık 19 lt.dir ?

Not : diğer konular beni " temel konu açısından " pek de ilgilendirmediği için sözünü bile etmiyorum...onlar siyasilerin işi...:))) hadi bakalım şimdi bu yazımı geri geri taaa yazana kadar geri gönderin...bilgi paylaşmak içindir...evrenseldir...ama " çakma bilgi içeren yazılar " değil... 

Esenlikler dilerim... 

Hiç yorum yok: